Werkplekleren: zorgkundige in opleiding

GZA Zorg en Wonen - 15 03 2023

Dat er een tekort in de zorg is, is op zichzelf al een understatement. Meer dan ooit is er een nood aan helpende handen, ondersteunende armen en dragende schouders. Wanneer de lijst met openstaande vacatures voor zorgkundigen exponentieel blijft stijgen dringt de vraag over hoe we dat moeten blijven dragen zich op. Daarom sloeg GZA Zorg en Wonen de handen in elkaar met Encora. Door middel van werkplekleren investeren we, binnen de organisatie, in de eigen medewerkers die zich willen omscholen tot zorgkundige. De grootste vereiste? Een hart van goud (en voor de zorg) hebben.

“In de zorg moet je creatief zijn”

Een quote die al meermaals in de mond is genomen wanneer de media berichten over de sector. Ondanks de moeilijkheden in het landschap zorgen onze huizen en medewerkers er dagelijks voor dat cliënten toch de nodige ondersteuning krijgen. Door middel van creatieve oplossingen worden tekorten opgevangen (denk maar aan Team NOW, Nurses On Wheels). Ondanks de vele inspanningen en de creativiteit blijft het proces een uitdaging.

We focusten ons geruime tijd buiten de organisatie in de zoektocht naar zorgkundigen, dat blijven we uiteraard doen. Maar we merkten dat er ook medewerkers binnen de organisatie een hart voor de zorg hebben. Medewerkers die nog geen zorgtaken op zich nemen, maar daar wel  interesse in hebben. Zo traden er tijdens de coronacrisis medewerkers op de voorgrond die mee de handen uit de mouwen staken en hielpen bij noodzaak, zoals bij de maaltijdbedeling. Ze beschikten over een hart van goud, maar nog niet over een zorgdiploma. Hoe bieden we deze medewerkers de mogelijkheid om zorgkundige worden en zich om te scholen, terwijl werk en gezin al veel tijd opeisen?

Encora, een partner in het pilootproject

Om zorgtaken uit te voeren is een “zorgvisum” nodig. Dit visum wordt uitgereikt tijdens de secundaire opleiding tot zorgkundige of in het eerste jaar van de bachelor verpleegkunde. GZA Zorg en Wonen zocht een partner die in de mogelijkheid is om dit visum uit te reiken via een nieuwe opleiding. Dat resulteerde in contact met Encora, het grootste centrum voor volwassenenonderwijs in de regio Antwerpen. Met een aanbod in dag- en avondonderwijs zijn ze een ideale partner om dit pilootproject mee uit te werken.

Dit nieuwe traject vertrekt vanuit werkplekleren: deelnemers moeten minder uren fysiek naar school gaan, competenties verwerven ze op de werkvloer van de campus waar ze al werkzaam zijn. De campus houdt de medewerker dus “in huis” en geeft hem of haar de mogelijkheid om tijdens de uren hands-on te leren. Zo is de duurtijd van de opleiding minder lang, na anderhalf jaar kunnen deelnemers het diploma van zorgkundige hebben.

Deelname vereist dubbel engagement

Om deel te nemen aan het traject is er een engagement vanuit de medewerker én vanuit de campus vereist. Samen met de leidinggevende of directeur kijken we of het traject haalbaar is voor de medewerker én de campus. Beide partijen moeten aan specifieke voorwaarden voldoen, van getoetste motivatie bij de deelnemer tot de mogelijkheid van het vrijmaken van werktijd om fysiek de lessen te volgen. De campus moet ook een mentor aanwijzen die de deelnemer in de nieuwe taken zal begeleiden. Een heel engagement met een mooi resultaat na een anderhalf jaar: een extra zorgkundige op de campus.

Het studietraject

In samenspraak met Encora stemmen de deelnemers af welke lesmomenten zij volgen. Zo bouwen ze zelf hun lesschema op naarmate de lesstof die ze behandelen en de begeleiding die ze nodig hebben. De toegewezen  mentor begeleidt de cursist in de uitvoering van de taken. Ter evaluatie stuurt Encora ook nog een mentor naar de campus.

Het traject bestaat uit twee delen. Het eerste onderdeel richt zich op  het opleiden tot “logistiek medewerker in de zorg”. Na drie maanden is dit deel afgerond. Medewerkers die het gedeelte “logistiek medewerker” met succes afronden kunnen starten aan de module tot zorgkundige. Indien een medewerker al vrijstellingen heeft voor het gedeelte van logistiek medewerker, kunnen ze meteen instappen in de module van zorgkundige. Na het afronden van dit gedeelte ontvangen de deelnemers het zorgvisum en zijn ze zorgkundige.

Ineke Kustermans Ineke Kustermans
"Als kind wist ik het al, ik wou in de zorg werken"

Van keukenmedewerker naar zorgkundige, Ineke waagt de sprong!

Ineke Kustermans (34 jaar) is een van de deelnemers. Na een carrière van 13 jaar bij de Haven van Antwerpen besloot ze om toch dichter bij haar gezin werk te zoeken. Aangezien ze nog niet over het diploma van zorgkundige beschikte, zocht ze naar een vacature in een zorginstelling om via die weg toch al ervaring in de sector op te doen. Zo kwam ze terecht in het keukenteam van wzc Sint-Vincentius Kalmthout. Bij haar sollicitatie had ze één duidelijke vraag: “of er ook ooit de mogelijkheid zou kunnen zijn om een omscholing tot zorgkundige te volgen?”. Vijf maanden later informeerde haar leidinggevende over het nieuwe project werkplekleren. Ze aarzelde niet.

Wat dacht je toen je hoorde over het project werkplekleren van Encora en GZA Zorg en Wonen?

“Dit is wat ik altijd al wilde doen. Als kind wist ik het al, ik wou in de zorg werken. Ik had er niet op durven hopen dat de kans zich al zo snel zou voordoen nadat ik bij Sint-Vincentius in dienst ging. Het gegeven van werkplekleren is ook ideaal om te combineren met mijn gezin.”

Hoe ziet jouw studieschema eruit?

“Het traject loopt in twee delen; eerst het diploma tot Logistiek Assistent en in het tweede deel worden we opgeleid tot zorgkundigen. Om de twee weken ga ik een halve dag ‘naar de les’. Daar krijgen we verdere uitdieping van onze cursus en kunnen we begeleid onze zelfstudie doornemen.”

Werkplekleren: meteen met twee voeten in de praktijk, heb je dat ook zo ervaren?

“Ik ben er meteen ingegooid. Nu vervolledig ik de taken van een logistiek assistent op de dienst waar ik in de tweede module dan begin aan zorgtaken. Het praktijkleren gebeurt uitsluitend tijdens mijn werkuren, begeleid door een mentor. Deze mentor is een collega uit het huis die alle handelingen met me meedoet. Een stagebegeleider van Encora komt me dan op momenten evalueren op de werkvloer. Het was meteen écht werken in de nieuwe job. Iets waar ik al zo lang naar uitkeek."

Voldoet werken in de zorg aan je verwachtingen?

“Zeker, ik had niet durven dromen dat ik dit zou kunnen doen. Je krijgt zoveel vriendschap van de mensen terug. Het zorgen voor anderen geeft echt heel veel voldoening. Wanneer iemand vraagt om een knuffel dan geef ik die met alle liefde. Mijn gezin en ouders zijn ook heel fier op mij, ik doe eindelijk waar ik al zo lang van droom.”