Een buurt waar jong en oud voor elkaar zorgt, waar mensen comfortabel in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen en waar levenskwaliteit centraal staat; dat is een zorgzame buurt. Diensten en voorzieningen zijn er voor iedereen toegankelijk. Dit was het vertrekpunt van de Vlaamse overheid wanneer ze midden vorig jaar een oproep lanceerde om diverse projecten te ondersteunen. 114 lokale besturen, eerstelijnszones en welzijns- en zorgorganisaties werden weerhouden. Eerder vertelden we al trots dat ook wzc’s De Hazelaar en Sint-Mathildis weerhouden werden. Ze gingen in maart vorig jaar van start om van hun buurt een ‘Zorgzame Buurt’ te maken.

Multidosis: verbinding met de wijk rondom De Hazelaar

In het centrum van Kontich buigen wzc De Hazelaar en het lokaal dienstencentrum De Wilg zich, samen met het lokale bestuur, over buurtgerichte zorg. In overleg met professionals uit de omgeving bespreken ze wat de uitdagingen en voorwaarden zijn van hun zorgzame buurt. Niet alleen zorgactoren maar ook scholen, bedrijven en handelaars stemmen in overleg af welke resultaten ze op korte en lange termijn nastreven. Om het gewenste resultaat te bereiken is de inspraak van buurtbewoners in ieder geval essentieel. In de zomermaanden hield De Wilg alvast een buurtanalyse via enquêtes, huis-aan-huis bezoeken en gesprekstafels. Ook in De Hazelaar staken 29 buurtbewoners en buurtcoach Marijke De Beuckeleer onlangs de koppen bij elkaar. Steeds weerkerende thema’s zijn daarbij ontmoetingsplaatsen, buurtbabbels en het organiseren van een buurtfeest.

Participatie van de buurt gaat vooral over ‘het eenvoudige helpen en ontmoeten’ en is er niet om professionele hulp of dienstverlening te vervangen. Het project moet een veelvoud van diverse kleine acties en laagdrempelig ontmoeting omvatten – een multidosis dus. Een prima voorbeeld hiervan zijn jongeren die een plaats in de Drabstraat zoeken om te chillen, buurtbewoners die nood hebben aan een plek om samen te komen en ouderen die vragen naar een zitbank rond de woonzorgcampus. De Hazelaar en de gemeente gaan deze groepen verbinden door een ontmoetingsplaats te realiseren waar de Drabstraat en Witvrouwenveldstraat samenkomen.

Er wordt ook een ambassadeurswerking per straat opgestart om op een informele manier mensen samen te brengen en hulp te bieden. Bij het doen van boodschappen of klusjes, bij een digitale vraag of om iemand via een zorgloket of dienstencentrum naar een gepaste zorgvorm te leiden. In wzc De Hazelaar is intussen een zorgloket opgestart, net als op twee andere plaatsen in Kontich. Medewerkers van de gemeente steken hier hun voelsprieten uit om waar nodig mensen in contact te brengen met informele of professionele hulpverleners.

Sint-Mathildis gaat ‘van eiland naar wij-land’

Hét recept om tot een zorgzame buurt te komen bestaat niet. Elke buurt is anders en uniek, het gaat steeds om maatwerk. Sint-Mathildis staat als zorginstelling een beetje als een eiland in Boechout, maar wilt die barrière doorbreken en meer bieden dan een louter medisch zorgmodel. Fijne en spontante contacten met de buitenwereld zijn ook voor de bewoners een meerwaarde en dragen bij tot een thuisgevoel.

Ook in Boechout coördineert buurtcoach Naomi Verlinden overleg en initiatieven, samen met de gemeente. De buurtgerichte acties ontstaan als feedback op wat buurtbewoners tijdens gespreksrondes en vragenlijsten hebben aangegeven. Een buurtfeest stond alvast hoog op het verlanglijstje. Op 8 oktober vond een eerste succesvolle editie plaats met maar liefst 112 aanwezigen.

Het is ook fijn om te melden dat het buurtrestaurant inmiddels geopend is. De 65+-plussers uit Boechout die graag in gezelschap tafelen, zijn er voortaan welkom. Ze kunnen er ’s middags samen eten met de bewoners en met andere Boechoutenaren. De Gazet van Antwerpen maakte er een mooi stukje over, waarin Naomi ook aan het woord komt. Zeker even lezen!

Verder is Sint-Mathildis van plan om in samenwerking met Regionaal Landschap Rivierenland de tuin om te vormen tot een ontmoetingsplaats, waarbij de buurt alvast vragende partij is om de omheining te verwijderen. Dit zou een typevoorbeeld kunnen zijn van het traject om het eiland open te breken en een ‘wij-land’ te worden. Bij de heraanleg komen ook plannen op tafel om onder andere een speeltuintje, hondenloopweide, kinderboerderij en een pluk- en moestuin te creëren. Op die manier wordt de tuin een open ontmoetingsplaats voor bewoners, naasten, vrijwilligers, medewerkers en buurtbewoners van alle leeftijden.

Andere initiatieven, zoals een wekelijks koffiemoment voor buurtbewoners, staan ook nog in de steigers. Daarnaast denkt men na over een open namiddag bij het recreatiedomein in de Bunderhoeve. Informatie over ‘Zorgzame Buurten’ kan je terugvinden op de digitale en offline prikborden op tal van drukbezochte plaatsen in de buurt. Ook reikt de gemeente het concept aan bij verwelkomingsmomenten en zorgt de buurtcoach voor stickers die voor een brede naamsbekendheid moeten zorgen.

Voor die verspreiding kan de campus trouwens rekenen op een alom gekend gezicht. Steven Dielen werkt al sinds 1999 als postbode in de buurt. Hij kent alle inwoners van Boechout, geeft tijdens zijn vaste ronde met veel plezier info over het project en spoort buurtbewoners aan om actief betrokken te geraken. Hij vervult daardoor zelf een rol als informele hulpverlener door te observeren, luisteren en praten. Het gewoonweg begroeten van elkaar stelt hem in staat signalen op te vangen. Steven voelt haarfijn aan of iemand een duwtje in de juiste richting nodig heeft, wat hij dan ook graag doet. Een echte ambassadeur van een zorgzame buurt.